Mèo là một trong những thú cưng được yêu thích nhất trên thế giới bởi sự dễ thương, tinh nghịch và khả năng mang lại niềm vui cho con người. Tuy nhiên, cũng giống như con người, mèo cũng có thể mắc phải các bệnh tật khác nhau, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chúng. Một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở mèo là bệnh FVC (Feline Calicivirus).
Bệnh FVC ở mèo là gì?
Feline calicivirus (FCV) là một loại virus gây nhiễm trùng đường hô hấp trên và bệnh răng miệng phổ biến ở mèo trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến cả mèo nhà và mèo ngoại lai. Virus có thể tồn tại trong môi trường từ 8-14 ngày, thậm chí lên đến 1 tháng. Trong những trường hợp hiếm gặp, một số mèo bị nhiễm chủng mạnh hơn của FCV là vsFCV (Virulent Systemic Feline Calicivirus), một chủng đột biến khiến bệnh lây nhiễm qua các cơ quan khác và các tế bào thông qua mạch máu, gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm gan, viêm tụy, da bị sưng và loét, xuất huyết ở mũi và ruột. Tuy rất hiếm gặp, nhưng khoảng 50% số mèo bị nhiễm bệnh có thể chết.
Nguyên nhân gây bệnh FCV
Nguyên nhân chủ yếu là do virus Feline Calicivirus (FCV), lây truyền qua:
- Tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết từ mắt và mũi của mèo bệnh
- Hít phải dịch hắt hơi từ những con mèo nhiễm bệnh trong không khí
- Sử dụng chung tô thức ăn và khay vệ sinh với các thú cưng bị bệnh
- Sống trong môi trường ô nhiễm (giường, dụng cụ chải lông, v.v.)
Cách thức lây truyền của FCV
FCV là một loại virus nhỏ, dễ dàng lây truyền giữa các con mèo thông qua:
- Tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết từ mắt hoặc mũi của mèo bệnh
- Hít phải những giọt dịch hắt hơi của mèo nhiễm bệnh trong không khí
- Sử dụng chung bát thức ăn và khay vệ sinh
- Môi trường bị ô nhiễm (giường, dụng cụ chải lông, v.v.)
FCV có thể tồn tại trong môi trường từ 8-14 ngày, thậm chí lên đến 1 tháng. Đặc điểm của FCV là virus này dễ biến đổi trong quá trình sao chép, dẫn đến sự tồn tại của nhiều chủng virus khác nhau trong tự nhiên, trong đó có những chủng gây bệnh nặng hơn.
Triệu chứng của bệnh calicivirus ở mèo
Triệu chứng thường gặp nhất là nhiễm trùng đường hô hấp trên cấp tính, bao gồm:
- Chảy nước mắt và mũi, loét lưỡi, vòm miệng cứng, lợi, môi hoặc mũi.
- Sốt, mệt mỏi, giảm hoặc bỏ ăn
- Dịch chảy ra ở miệng và có mùi hôi
- Đi khập khiễng, đặc biệt ở mèo con (triệu chứng thường ngắn, kéo dài vài ngày)
- Phù nề da và tổn thương loét trên da bàn chân, đầu, trong và xung quanh miệng, quanh hậu môn
- Loét lưỡi, vòm miệng cứng, lợi, môi hoặc mũi
- Lờ đờ, vô cảm, sốt
- Dịch tiết có thể trong hoặc có màu vàng/xanh lá cây
Các triệu chứng có thể kéo dài từ 5-10 ngày trong trường hợp nhẹ và lên đến 6 tuần trong trường hợp nặng hơn. Một số mèo còn có thể bị viêm khớp, gây đau nhức khớp trong vài ngày. Trong trường hợp nhiễm chủng virus FCV gây độc (FCV toàn thân độc hại – vsFCV), mèo có thể phát triển các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, trầm cảm nặng, phù chân hoặc mặt, vàng da và các triệu chứng của bệnh đa cơ quan. Chủng virus này có khả năng lây nhiễm cao và tỷ lệ tử vong lên đến 67%.
Trong trường hợp hiếm gặp, một số mèo bị nhiễm chủng mạnh hơn của calicivirus (vsFCV) có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm gan, viêm tụy, da bị sưng và loét, xuất huyết ở mũi và ruột, với tỷ lệ tử vong lên đến 50%.
Thời gian ủ bệnh và thời gian lây nhiễm
Sau khi tiếp xúc với virus calicivirus, mèo sẽ trải qua thời gian ủ bệnh từ 2-6 ngày trước khi phát triển các triệu chứng lâm sàng, thường kéo dài trong 14-21 ngày. Trong suốt thời gian này, mèo sẽ có khả năng lây bệnh sang những con mèo khác. Mèo bị nhiễm FCV sẽ tiếp tục thải virus trong chất tiết cơ thể trong tối thiểu 2-3 tuần. Ngoài ra, mèo mẹ mang thai có thể truyền bệnh cho mèo con mới sinh.
Chẩn đoán và điều trị bệnh FVC ở mèo
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh do calicivirus dựa trên các triệu chứng điển hình của bệnh ở đường hô hấp trên. Nếu cần chẩn đoán chuyên biệt, tăm bông thấm dịch mắt hoặc mũi của mèo bệnh sẽ được gửi tới phòng thí nghiệm để xác định bằng nuôi cấy hoặc phương pháp PCR.
Hiện tại, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh FVC. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm bớt các triệu chứng và hỗ trợ mèo hồi phục. Bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị các bệnh nhiễm trùng thứ phát, thuốc giảm đau, hạ sốt, thuốc ho,… Ngoài ra, mèo cần được chăm sóc tại nhà một cách cẩn thận, bao gồm cho mèo ăn uống đầy đủ, giữ ấm cho mèo và vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.
Cách phòng ngừa bệnh FCV trên mèo
Phòng ngừa bệnh FVC cho mèo là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mèo và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:
- Tiêm phòng đầy đủ cho mèo: Tiêm phòng là biện pháp phòng ngừa bệnh FVC hiệu quả nhất. Mèo cần được tiêm phòng đầy đủ các mũi vắc-xin theo lịch trình khuyến cáo của bác sĩ thú y.
- Vệ sinh môi trường sống của mèo: Vệ sinh môi trường sống của mèo thường xuyên, bao gồm chỗ ngủ, thức ăn, nước uống, đồ chơi,… Giữ cho môi trường sống của mèo sạch sẽ, khô ráo và thoáng mát.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp cho mèo chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
- Hạn chế tiếp xúc với mèo lạ: Hạn chế cho mèo tiếp xúc với những con mèo khác, đặc biệt là những con mèo có dấu hiệu bị bệnh.
Kết luận
Bệnh FVC là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở mèo, nhưng có thể phòng ngừa được bằng cách tiêm phòng và chăm sóc mèo đúng cách. Nếu bạn lo lắng rằng mèo của mình có thể bị bệnh FVC, hãy đưa mèo đến bác sĩ thú y để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Những câu hỏi thường gặp
Dấu hiệu của bệnh FVC là gì?
Các triệu chứng của bệnh FVC có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng và thường xuất hiện trong vòng 2-5 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, viêm kết mạc
- Loét miệng: Mèo có thể bị loét ở lưỡi, nướu và vòm miệng, khiến mèo khó ăn và chảy nước dãi
- Sốt: Sốt nhẹ thường từ 38°C đến 40°C
- Uể oải: Mèo có thể trở nên lờ đờ và mất hứng thú với hoạt động
- Giảm ăn: Mèo có thể bỏ ăn do loét miệng và khó chịu
Bệnh FVC có nguy hiểm không?
Trong một số trường hợp, bệnh FVC có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm phổi
- Mất nước
- Viêm khớp
- Viêm da
Làm thế nào để chẩn đoán bệnh FVC?
Bác sĩ thú y sẽ chẩn đoán bệnh FVC dựa trên các triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và các xét nghiệm chẩn đoán. Các xét nghiệm chẩn đoán có thể bao gồm:
- Xét nghiệm máu
- Xét nghiệm PCR
Cách điều trị bệnh FVC như thế nào?
Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh FVC. Mục tiêu điều trị là làm giảm các triệu chứng và hỗ trợ cơ thể mèo chống lại virus. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Thuốc hỗ trợ
- Chăm sóc tại nhà
Làm thế nào để phòng ngừa bệnh FVC?
Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh FVC là tiêm phòng cho mèo đầy đủ. Ngoài ra, bạn cũng nên:
- Hạn chế tiếp xúc của mèo với những con mèo khác
- Giữ cho môi trường sống của mèo sạch sẽ và vệ sinh
- Rửa tay thường xuyên sau khi tiếp xúc với mèo