Xoắn ruột là một tình trạng y tế khẩn cấp ở chó có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng này xảy ra khi dạ dày và ruột của chó bị xoắn quanh trục của chúng, cắt đứt nguồn cung cấp máu đến các mô. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe của người bạn bốn chân. Cùng Funpet tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Bệnh xoắn ruột ở chó là gì?
Xoắn ruột ở chó, hay còn được gọi là “cơ chấn tổn”, là một hiện tượng y khoa phức tạp, trong đó dạ dày và ruột của chó bị xoắn lại quanh trục của chính chúng. Sự xoắn này tạo ra một rào cản, cản trở dòng chảy của máu, dẫn đến việc tổn thương các mô và cơ quan lân cận. Xoắn dạ dày chướng hơi (GDV) ở chó là một căn bệnh cấp tính vô cùng nguy hiểm.
Dạ dày của chó được treo lơ lửng trong khoang bụng, một đầu được nối với thực quản, đầu còn lại nối với ruột non. Khi chó vận động mạnh hoặc ăn quá no, dạ dày có thể bị va đập, lắc lư dữ dội và xoắn lại theo trục. Hậu quả là hai đầu của dạ dày bị thắt nghẹn, thức ăn và dịch vị bên trong sẽ lên men và không thể đi xuống ruột, dẫn đến tình trạng chướng bụng to, chèn ép các mạch máu và cơ quan nội tạng quan trọng, gây rối loạn tuần hoàn và thiếu máu não. Chó có thể chết chỉ sau vài giờ ngắn ngủi vì những biến chứng nặng nề như khó thở, rối loạn tuần hoàn, ứ huyết tim, phổi và lách. Kể cả khi được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong do GDV vẫn rất cao, lên đến 25-30%.
Nguyên nhân gây xoắn ruột ở chó
- Ăn một lượng lớn thức ăn chỉ trong một lần.
- Ăn quá vội vàng.
- Uống nhiều nước ngay sau bữa ăn.
- Vận động mạnh ngay sau khi ăn.
- Chó càng to, hoặc các giống chó có khoang ngực sâu, rộng (như Labrado) thì tỷ lệ mắc tình trạng này càng cao. Chó già khả năng mắc cao hơn, chó đực thì tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 2 lần so với chó cái.
Triệu chứng của bệnh xoắn ruột ở chó
Xoắn ruột ở chó là một tình trạng y khoa khẩn cấp, biểu hiện qua nhiều triệu chứng như:
- Khó thở, cảm giác đau rõ rệt ở vùng bụng, bụng căng.
- Thái độ bất thường từ việc đi loạng choạng, cơ bụng liên tục co thắt đến nôn mửa, có thể chỉ nôn ra bọt trắng mà không có thức ăn.
- Chó nằm nghiêng về một bên, thỉnh thoảng lại cố gượng dậy để đi.
- Đôi mắt của chó có thể trở nên đờ đẫn, và tốc độ tim đập tăng nhanh đáng kể. Sau đó có thể có hiện tượng chó bị sốc, niêm mạc mắt, miệng tím, thở gấp, tim đập loạn.
Trong trường hợp phát hiện những dấu hiệu này, việc đưa chó đến cơ sở thú y đáng tin cậy cho chó mèo ngay lập tức là hết sức cần thiết để đảm bảo sự an toàn. Vì Chó có thể chết sau vài giờ đồng hồ do mất máu, truỵ tim mạch, tổn thương dạ dày và ứ huyết, sưng lá lách, tụ máu ở gan, sưng túi mật. 2 chi nhánh Bệnh viện thú y Funpet Quận 2 và Quận 7 tại TPHCM luôn mở cửa và có bác sĩ trực 24/24 sẵn sàng hỗ trợ thú cưng và gia đình.
Hướng điều trị tình trạng xoắn ruột ở chó
- Các bác sĩ sẽ tiến hành chụp X-quang cho chó.
Dựa trên các triệu chứng lâm sàng được mô tả và kết quả phim X-quang nếu cho thấy dạ dày bị phồng to và xoắn ở cả hai đầu. Tiến hành các bước sau:
- Đặt ống thông dạ dày qua đường miệng để thoát khí là biện pháp nhanh chóng và hiệu quả nhất đối với bệnh GDV.
- Chống sốc, cải thiện tuần hoàn, hỗ trợ tim, truyền dịch điện giải và cân bằng huyết áp.
- Phẫu thuật cấp cứu để xoay giải xoắn dạ dày là rất cần thiết và phải được thực hiện ngay lập tức trước khi có dấu hiệu của sốc để đạt hiệu quả.
- Điều trị kháng sinh và chăm sóc hồi sức sau phẫu thuật.
Cách phòng ngừa bệnh xoắn ruột ở chó
Phân chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ: Việc này giúp hạn chế tình trạng chó ăn quá nhanh, từ đó tăng cường hiệu quả tiêu hóa.
Kiểm soát chế độ và thói quen ăn uống của chó: Cần tránh cho chó uống nước quá nhiều ngay sau bữa ăn và không nên để chó hoạt động mạnh sau khi ăn.
Đối với các giống chó đặc thù cần vận động nhiều hoặc chó nhà bạn có tính cách năng động ưa chạy nhảy thì hạn chế cho ăn các thức ăn dễ lên men, quá nhiều đạm hoặc chất béo gây đầy hơi. Có thể cho chó uống thuốc phòng ợ hơi dạ dày trước khi cần vận động mạnh trong thời gian dài.
Can thiệp phẫu thuật: Đối với một số trường hợp cụ thể, việc phẫu thuật có thể được khuyến nghị bởi bác sĩ thú y nhằm đảm bảo dạ dày và ruột giữ được vị trí ổn định, qua đó ngăn chặn nguy cơ xoắn ruột.
Tư vấn với bác sĩ thú y: Đối với những giống chó có nguy cơ cao mắc bệnh xoắn ruột, việc thảo luận và tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa cụ thể từ bác sĩ thú y là rất quan trọng.
Lưu ý rằng, xoắn ruột là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ chó của bạn mắc phải tình trạng này, hãy nhanh chóng đưa chúng đến cơ sở y tế thú y gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bác sĩ Funpet giải đáp một số thắc mắc về Xoắn ruột ở chó
Làm thế nào để nhận biết sớm dấu hiệu của xoắn ruột ở chó khi triệu chứng ban đầu có thể rất nhẹ?
Dấu hiệu sớm của xoắn ruột có thể bao gồm sự khó chịu rõ rệt, chó có thể bồn chồn, liếm môi, nôn mửa không ra thức ăn, và bụng phình to. Chủ nuôi cần quan sát kỹ lưỡng hành vi và tình trạng sức khỏe của chó để phát hiện sớm các dấu hiệu này.
Phương pháp điều trị phẫu thuật để ngăn chặn xoắn ruột ở chó hoạt động như thế nào và có những rủi ro gì?
Phẫu thuật ngăn chặn xoắn ruột thường bao gồm việc cố định dạ dày vào thành bụng để ngăn không cho nó xoắn. Tuy nhiên, phẫu thuật này có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng vết mổ, vấn đề về tiêu hóa, và trong một số trường hợp hiếm gặp, dạ dày có thể không được cố định chắc chắn, dẫn đến tái phát.
Có phải tất cả các trường hợp xoắn ruột ở chó đều cần phải can thiệp phẫu thuật không, hay có trường hợp nào có thể điều trị bằng cách khác?
Hầu hết các trường hợp xoắn ruột đều cần can thiệp phẫu thuật để giải quyết. Trong một số trường hợp rất nhẹ, có thể thử xử lý bằng cách đặt ống thông qua mũi vào dạ dày để giảm áp lực, nhưng điều này chỉ áp dụng khi xoắn không hoàn toàn và phải được theo dõi chặt chẽ.
Làm thế nào để phân biệt giữa tình trạng xoắn ruột và các tình trạng khác như tắc nghẽn đường ruột do dị vật hoặc bệnh nhiễm Leptospira ở chó?
Để phân biệt xoắn ruột với các tình trạng khác, cần thực hiện chụp X-quang, siêu âm, và có thể là CT scan để xem cấu trúc và vị trí của ruột. Xoắn ruột thường gây ra hình ảnh phình to đặc trưng trên X-quang trong khi tắc nghẽn do dị vật sẽ thấy dị vật trong ảnh chụp.
Có phải chó ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị xoắn ruột không, hay chủ yếu ảnh hưởng đến chó trưởng thành?
Xoắn ruột có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở chó trưởng thành và chó già do sự thay đổi trong cấu trúc và tính đàn hồi của dạ dày và ruột
Câu hỏi thường gặp
Bệnh xoắn ruột ở chó là gì và tại sao nó lại đặc biệt nguy hiểm?
Câu trả lời: Bệnh xoắn ruột ở chó là một hiện tượng y học phức tạp, khi dạ dày và ruột của chó bị xoắn quanh trục, gây cản trở lưu thông máu và tổn thương các cơ quan xung quanh. Đây là một tình trạng khẩn cấp với nguy cơ đe dọa tính mạng của chó.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh xoắn ruột ở chó?
Câu trả lời: Bệnh xoắn ruột ở chó có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân, bao gồm việc ăn quá nhiều thức ăn trong một lần, uống nước quá nhiều ngay sau bữa ăn, hoặc tham gia vào hoạt động thể chất mạnh mẽ. Một số giống chó như Đức Shepherd, Dobberman và Great Dane có nguy cơ cao hơn do cấu trúc lồng ngực hẹp và sâu.